FL blog

Dit briefje zit vol met vet- en koffievlekken. Vieze vingers en zeepresten. Het is een heilig velletje, gekreukt en gescheurd en besmeurd en ontkleurd. Dit recept voor heerlijke humus deel ik graag met je; superlekker en hartstikke gezond. Het briefje zelf bewaar ik in een speciaal laatje waarin ook andere bijzondere papiertje liggen. Tip: roer de Tahini goed door tot een smeuïge massa voordat je het in de keukenmachine giet.

“Betere inhoud, sterkere tekst en fijner lezen? Doe mij ook maar B1!”

Als de bladeren van het dak vallen en de vogels uit de boom, dan heb je waarschijnlijk een zonnesteek.

Het is ‘héte’ oorlog, met de (moes)tuin als strijdtoneel. Appels vallen als bommen en granaten. Tomaten verhongeren, stokbonen sterven bij bosjes, courgettes verdrogen. De cavaleriekrachten (nota bene onze eigen shetlanders Winke en Willemina) pasten de tactiek van de verschroeide aarde toe: vertrapten bloemkolen, veroverden paprika’s, namen alle sla tot zich en gijzelden de worteltjes. Wat rest is een rampgebied. De bloemenbevolking laat de kopjes hangen, de beestenboel snakt naar voedselbonnen. Alle hoop is gevestigd op de herfsttroepen. Maar die blijven vooralsnog steken achter de aanvallende zon-linie. De overlevenden schuilen in watergraven, biddend dat het snel morgen is: (be)vrijd(ings)dag. U snapt dat het voorhanden zijnde beeldmateriaal té schrijnend is voor publicatie.

Oogsten is een bijzondere bezigheid, de apotheose na zoveel mooie momenten. Hoe een zaadje ontpopt tot een plant. Veerkrachtig, weersbestendig, fier. Hoe de vrucht ervan het levenslicht ziet, groeit, bloeit. Totdat het rijp is voor de pluk, de verwerking. Met soms een kleine verrassing. Zoals bij de rode kool. Na het verwijderen van de hoofdhuid zag ik hoe slim de natuur is. Zie jij het ook?

Vuile handen maken zwaar moestuinwerk.

Eind februari, vogels luiden fluitend een nieuwe dag in. Dagen lengen, zonnekracht versterkt. Het daglicht van Philips verdwijnt weer in de lade. Af en toe kan het zonnescherm uit, en de trui. Ik geniet op deze eerste officiële lentedag het meest van de helden van Fijnland. Degenen die de winter overleefden: bieslook, selderij, mint en artisjok. Bolachtigen, geprogrammeerd om te doen wat voorjaar in voorjaar uit van hen wordt verwacht: fris groen opkomen. De gedeprimeerde kastanje verandert in een optimistische zwangere vrouw. Je ziet de helden van Fijnland in hun verwoede pogingen om de nachtvorst te trotseren, weer tot leven komen. Ook de nog onzichtbare, ondergrondse helden. Naast onder meer komkommer, kruiden en tomaten, sla, bosui en broccoli in de broeikas, eer ik in het bijzonder de tuinbonen. Ze houden hun groeikracht nog verborgen in de aarde. Maar ik weet: over een week of vijf steken ze hun kop op naast de rietjes. Om veertien dagen later fier boven hun markeerstaafjes uit te reiken. De kop is eraf: het moestuinwerk is begonnen.

De was stapelt zich op. Teennagels groeien door de pantysokjes heen. Vriendinnen voelen zich verwaarloosd. Etensresten koeken aan. De huiskamerplanten staan droog. Ofwel: het is weer aanbestedingstijd. Meedoen slurpt bijna alle beschikbare overdag- en avondtijd op. En laat weinig over van je nachtrust. Het brengt namelijk een heel specifieke soort stress met zich mee. Eentje die bijna verslavend is en ook best wel een beetje lékker zelfs. Opperste concentratie en alertheid vraagt het. Doorzettingsvermogen en accuratesse. Moedig zijn en ondanks tegenslag hoopvol blijven. Maar meedoen aan een aanbesteding is funest voor de moestuin. Daarom bij deze een ‘aankondiging van een Europese niet-openbare aanbesteding Moestuinieren’. De inschrijving sluit 28 november 2014, nog voordat de winterpenen verpieteren. En wees gewaarschuwd: vraag op tijd uw Gedragsverklaring Aanbesteden (GVA) aan. Want zonder dat document bent u van verdere deelname aan het selectieproces uitgesloten.

En dan hebben ze het over de naheffing van vadertje overheid. Nou, die van moedertje natuur kan ook rauw op je dak vallen. De te betalen prijs voor fysieke arbeid is hoger dan geestelijke belasting. Lijfpijn. Moestuinwerk is altijd goed voor het mentale, maar niet altijd even best voor het fysieke welzijn. 20 Minuten af, 20 minuten aan; dat is het devies van de medische hulptroepen. Die hebben vast nooit met hun handen in de aarde gewroet. Want zo wel, dan zouden ze weten dat die vlieger dus niet op gaat. Ben je eenmaal bezig, dan is er geen stoppen aan. Een beter devies is: hersteltijd inbouwen. Wat in mijn geval betekent: voldoende slapen. Elk mens heeft een minimaal aantal uren tussen de lakens nodig. Mijn ondergrens is 9 uur. Dat haal ik nooit. De avond heeft een bijzondere charme. Daar geniet ik tot in de nachtelijke uurtjes van. Het blijkt inmiddels wintertijd, zo begreep ik 3 dagen na het ingaan ervan. Hopelijk lukt het nu wél: structureel een uurtje eerder naar bed.

Het is weer moestuin-tijd. Op de warmste 1 november ooit. Het gevoel zegt: zaaien. De zon overgiet de kleine moestuin. Het hoofd is realistisch: het is herfst, tijd voor de grote schoonmaak. Waar vorig seizoen nog heerlijks als komkommers, tuinbonen, pompoenen en tomaten weelderig groeiden, regeert nu het ongewenste tuingoed als distels, riet en brandnetels. Dat moet eruit. Het grove moestuinwerk is even goed voor lijf en geest als het verfijnde werk. Verstand op nul, blik op oneindig en rukken maar. Met wortel en al. Totdat het oog valt op vergeten gewas, goed verstopt tussen uitgeschoten sla. Prachtige, stevige, groene stengels, fier wuivend in de wind. Ik herinner me ineens het planten van de zaadjes. Eigenlijk tegen mijn zin in. Ik heb het namelijk niet zo op de ui-achtigen. Als die al opkomen, groeien ze tergend langzaam. Wéét dat als je er ooit aan begint. Maar: er is niets zo lekker dan een yoghurtsausje bij de sla met wat paprikapoeder, peper, gembersiroop. En vers gesneden bieslook uit eigen tuin.